ماشين ، مجموعه اي از قطعات متحرک و ثابت ميباشد که اين مجموعه بر روي فريم (قاب) قرار است . از بعد ايمني ، ماشينهاي ناقص به ماشينهايي گفته ميشود که داراي يک يا مجموعه اي از خصوصيات زير باشند.
1- ماشين تاقص ( نا ايمن ) به ماشيني گفته ميشود که منطقه عملياتي آن فاقد يکي سيستم ايمني يا حفاظ باشد. تعريف منطقه عملياتي : در ماشين ، منطقه عملياتي منطقه ايست که ماده اي به يک فرم وارد و به فرم ديگر خارج ميشود . بعنوان مثال در ماشين خم کن ورقهاي فلزي با ضخامتهاي مختلف از يک طرف بصورت يک پارچه وارد شده و پس از خم دار شدن خارج ميشوند ، يا در ماشينهاي برش ورق ( آهنبر) ورق آهن وارد ميشود و پس از تکه تکه شدن به فرمهاي مختلف خارج ميشود ويا در ماشين تراش قطعه يا ميلگردي بصورت استوانه بسته ميشود و پس از مخروطي شدن و يا دندانه دار شدن خارج ميگردد و يا در پرس ها ، ورق فاقد شکل در زير سمبه يا در قالب که در زير سمبه قرار ميگيرد ، و به فرمي از فرمها درمي آيد.
2- ماشين ناقص ( نا ايمن ) ماشيني است که سيستم انتقال نيرو در اين ماشين در معرض تماس باشند. (انواع چرخها، تسمه ها ، پولي ها ، شفت هاي در حال چرخش ، و نظاير آن ) 3- ماشيني نا ايمن است که سيستم ترمز اضطراري در مواقع لزوم نداشته باشد . ( سيستم ترمز اضطراري سيستمي است که ميتواند در هنگاميکه اپراتور بخواهد با فشار دادن سوئيچها يا اهرمهاي پدالي شکل توسط دست يا پا قسمت متحرک ماشين را در کسري از ثانيه متوقف نمايد . 4- ماشيني نا ايمن است که داراي لبه هاي تيز و برنده باشد. 5- ماشيني ناقص است که سيستم روغن رساني آن بجاي يک مخزن چند مخزن باشد. 6- ماشين نا ايمني است که يکي آلو دگيهاي شيميا يي يا فيز يکي را دارد يا خطرات ديگري را توليد مي کند ما نند گرماي بسيار زياد- دود- صداي زياد 7- ماشين نا ايمن است که نسبت به ماشينهاي مشابه خود از شکل نامنظم هندسي و خيلي بزرگ باشد. وسيله Compact باشد. هر چه از نظر ايمني فضاي کمتر وسيله اشغال کند فضاي بيشتري براي کارگر بوجود مي آيد ومانور دستگاه بيشتر ميشود. 8- ماشيني ناقص است که نور را منعکس مي کند وسطوح صاف و صيقلي درخشان نداشته باشد. چون باعث کوري لحظه اي شده و همين لحظه کافيست تا حادثه بوجود بيايد. 9- ماشيني ناقص که از سکوهاي مخصوص جهت بالا رفتن از ماشين و انجام عمليات بار دهي برخوردار نباشد.
خطرات مکانيکي :
خطرات مکانيکي ، از انواع خطرات هستند که بخاطر حرکت و نيرو متمايز شده اند . خطرات مکانيکي به انواع زير تقسيم شده اند .
خطر مکانيکي سقوط خطر مکانيکي پرتاب خطر مکانيکي گيرايش خطر مکانيکي له شدگي خطر مکانيکي سطوح داغ و سرد خطر مکانيکي NIP
خطر مکانيکي برش
خطر مکانيکي سقوط : در خطر سقوط ، اجسام تحت تاثير نيروي جاذبه زمين با انرژي کافي از طبقات بالاتر به پايين سقوط ميکنند و مسلما پس از برخورد به ديگر اجسام يا اشخاص سبب آسيب خواهند شد. امروزه بسياري از عمليات در صنايع وجود دارد که خطر مکانيکي سقوط ، مشکلي حل نشدني براي آنها شده است بعنوان مثال در صنايع ساختماني ( ساخت ساختمانهاي بلند ، سدسازي ، تونل سازي ، پل سازي و معادن ) و همچنين در سيستم حمل و نقل ( حمل و نقل توسط ليفتراک برقي و يا بنزيني ، حمل و نقل دستي ، حمل و نقل توسط جرثقيلهاي سقفي ، ) خطر سقوط بيشتر مشاهده ميشود .
راه حل : استفاده از انواع کلاههاي حفاظتي ، انواع نرده کشي ها ، محصور کردن ، استفاده از تابلو و علايم هشدار دهنده ، انواع کمربندهاي ايمني و آموزش به پرسنل
خطر مکانيکي پرتاب : در اين خطر ، اجسام ريز و درشت و يا قطعات درشت کوچک با انرژي زيادي به اطراف پراکنده ميشوند و در مسير خود ميتوانند پس از برخورد با اشخاص و يا ديگر اجسام ، آسيب و خسارت برساند . عملياتي که اين خطر بيشتر ديده ميشود عبارتند از : سنگ زني و سنگ کاري ، عمليات جوشکاري ، برشکاري ، تراشکاري ، پوليش کاري ، سوهان کاري ، برش فلزات توسط گاز استيلن راه حل : ايزولاسيون
خطر مکانيکي گيرايش :
اين خطر مکانيکي وقتي بوجود مي آيد که يک جسم در حال حرکت و ديگري ثابت ، يا هر دو متحرک داراي لبه هاي تيز و سطوح خشن که قابليت گرفتن پوست دست و يا لباس و يا چنانچه اپراتور داراي دستبند يا ساعت و يا انگشتر داشته باشد ميتواند اين خطر را براي اپراتور بوجود آورد. خطر مکانيکي گيرايش ممکن است خود به تنهايي چندان خطرناک نباشد اما اين امکان را دارد که شخص را به ديگر خطرات سوق دهد . مثالهايي که در رابطه با خطر مکانيکي گيرايش ميتوان نام برد عبارتند از : 1- شفت در حال گردش : يا محورهاي در حال چرخش در حاليکه داراي لبه هاي تيز و يا سطوح خشن باشد اين توانايي گرفتن هاي ناگهاني را دارد از اين نظر توصيه ميشود که اپراتور در هنگام کار ماشينهايي که داراي قسمتهاي گردان است از پوشيدنلباسهاي آستين بلند خودداري کند و يا از کشهاي مخصوص جهت بستن آستين استفاده نمايد يا آستين خود را بالا بزند و از پوشيدن پيراهن يا روپوش گشاد و يا احتمالا شال گردن و يا کراوات يا دستمال گردن ، مو و ريش بلند خودداري شود. 2- خار داخل يک شفت در حال گردش 3- نوار نقاله يا تسمه در حال گردش 4- کوپلينگ هاي در حال گردش
عملياتي که در صنعت داراي خطر مکانيکي گيرايش ميباشند متنوع و زياد ميباشدليکن بعضي از آنها را بصورت زير نام ميبريم : - عمليات سوراخکاري توسط ماشينهاي دريل - تراشکاري در ماشين تراش ( منطقه سه نظام و قطعه بسته شده به سه نظام ) - عمليات فرز کاري
خطر مکانيکي له شدگي : اين خطر توسط دو جسم متحرک بوجود مي آيد که يکي از اجسام ممکن است ثابت و ديگري متحرک يا هر دو متحرک باشند به نحوي که جسم متحرک تا فاصله 2 تا 12 اينچي به جسم ثابت نزديک شود يا دو جسم تا فاصله 2 الي 12 اينچي به يکديگر نزديک ميشوند ليکن دو جسم به نقطه تماس نميرسند. حال چنانچه بازو و يا ساق پا و يا ديگر اعضاي بدن در فاصله بين اين دو جسم قرار گيرد ، امکان له شدگي وجود دارد . له شدگي در ماشينهايي مشاهده ميشود که آن ماشين داراي ميز متحرک افقي ميباشد يا بعبارت ديگر داراي حرکت رفت و برگشتي ميباشد . مثل ماشين صفحه تراش . حال چنانچه فاصله بين انتهاي کورس حرکت برگشتي ميز با ديوار مجاور و يا با ماشين مجاور در نظر گرفته نشده باشد امکان له شدگي بين ميز و ديوار چنانچه شخصي در اين فاصله باشد، وجود دارد .
خطر مکانيکي سطوح داغ و سرد : اين خطر مکانيکي را عامل شوک نيز مينامند يعني فرد بطور ناگهاني دچار شوک ميشود و ممکن است آسيب ببيند . سطوح داغ يا سرد ممکن است خود به تنهايي چندان خطرناک نباشد اما شخص را به ديگر خطرات سوق ميدهد سطوح داغ مثل : صفحات ناشي از عمليات جوشکاري ، لحيم کاري، دريل کاري ، فلز کاري ، سنگ زني ، تراشکاري ، پوليش کاري و سطوح داغ ناشي از عمليات ريخته گري ، انواع المنتها و سطوح سرد در لوله هاي عبور گازهاي سرمازا . راه حل در اين نوع خطرات عمدتا در صورت امکان استفاده از افزايش فاصله و يا عمل عايق کردن و يا ساخت يکنوع حصار محصور کننده به دور خطر مکانيکي مربوطه ميباشد.
خطر مکانيکي NIP ( به داخل کشيدن ) اين خطر وقتي بوجود مي آيد که دو جسم متحرک يکي يا هر دو داراي حرکت دوراني نيز باشند و به يکديگر نزديک شوند تا اينکه به حد نقطه تماس ميرسند و در نتيجه امکان دارد که دست انسان يا عضوي از بدن به داخل دستگاه کشيده و خرد شود مانند دو چرخدنده درگير با هم يا چرخ و زنجير يا غلطکهاي دوار . غلطکهاي دوار در صنايع کاغذ سازي ، نساجي ، لاستيک و پلاستيک سازي داراي خطر مکانيکي NIP ميباشند .
خطر مکانيکي برش (SHEAR) اين خطر مکانيکي وقتي بوجو مي آيد که يک جسم با لبه هاي تيز ثابت و جسم ديگر با لبه هاي تيز و بران متحرک يا هر دو لبه متحرک با فاصله بسيار کمي از کنار يکديگر ميگذرند حال چنانچه عضوي ما بين دو لبه قرار گيرد احتمال قطع شدن آن وجود دارد .اکثر کسانيکه با ماشينهاي برش برقي ورق بر کار ميکنند نوک انگشتان دست يا برخي از انگشتان دست خود را از دست داده اند يعني اپراتور در ماشينهاي برشي که سيستم ايمني نداشته ، جهت تنظيم قطعه ، دست خود را در نزديکي هاي منطقه عملياتي برده که ناگهان بنابر دلايلي ماشين به حرکت درآمده و شخص دچار آسيب شده است . البته بعضي اوقات ماشين داراي سيستم ايمني ميباشد ولي بنابر دلايلي اپراتور، سيستم ايمني را از ماشين جدا نموده و آنرا کنار گذاشته است که مديران ايمني و سرپرستان بخش ميبايست از انجام چنين کاري ممانعت به عمل بياورند .
ايمني برق و جلوگيري از برق گرفتگي : بارزترين خطري که استفاده از انرژي الکتريکي ايجاد ميکند عبارتند از : 1- خطرات ناشي از توليد حرارت نا مطلوب 2- برق گرفتگي مقاومت بدن انسان در مقابل برق : بدن انسان داراي ساختمان فيزيولوژيکي مخصوصي است که کمابيش هادي جريان برق ميباشد لذا بدن انسان داراي مقاومتي است و زماني انسان دچار برق گرفتگي ميشود که دو نقطه از بدن انسان با دو نقطه از يک سيم الکتريکي که در ولتاژهاي مختلف ميباشد تماس حاصل نموده و در اثر اين تماس و اختلاف ولتاژ جريان الکتريکي بين اين دو نقطه برقرار گردد . مقاومت بدن افراد مختلف با هم فرق ميکند . همچنين مقاومت مسير عبور جريان در قسمت هاي مختلف بدن متفاوت است . ولي چيزي که کاملا مشخص است پوست و استخوان ، چربي و غضروف نسبت به عضلات و خون مقاومت بيشتري را در مقابل عبور جريان برق نشان ميدهند و بزرگترين مقاومت بدن در قشر پوست که فاقد عصب و رگهاي خوني است . به همين دليل در ابتدا برق گرفتگي ، که پوست محل ورود و خروج جريان سالم است جريان عبوري کمتر است و لي بعد از مدت کمي که لايه پوست از بين ميرود جريان عبوري با توجه به پايين آمدن مقاومت بدن بيشتر ميشود . در محيطهاي گرم و مرطوب که معمولا با عرق کردن همراه است مقاومت الکتريکي پوست خيلي کم ميشود و برق گرفتگي شديدتر خواهد بود . بطور کلي عوامل زير باعث تغيير مقاومت بدن انسان ميشوند : 1- ضخامت پوست 2- وضع رطوبت پوست ، درجه حرارت و مقدار نمک پوست 3- سطح تماس پوست به قسمت برقدار 4- شدت جريان الکتريکي 5- مسير عبور جريان
6- مدت عبور جريان 7- نوع جريان الکتريکي و فرکانس وضع روحي شخص نيز ممکن است در تغيير مقاومت موثر باشد ، خنده زياد ، هيجانات و گريه مقاومت بدن را کمتر از حالت آرام مي نمايد . مقدار جريان خطرناک براي برق صنعتي 50 تا 60 هرتز ، 25 ميلي آمپر تعيين گرديده است .
عوارض ناشي از برق گرفتگي : 1- اختلالات قلبي 2- اختلالات و ضايعات عصبي 3- اختلالات حسي 4- سوختگي در اثر برق گرفتگي لازم به توضيح است که عوارض فوق الذکر باعث بوجود آمدن امراضي از قبيل : 1- دريچه قلب گشاد ميشود و همچنين باعث انبساط قلب و لخته شدن خون ميگردد. 2- اختلال مشاعر و هذيان گويي ، سردرد عصبي و از دست دادن حافظه 3- کور و کر شدن شخص برق گرفته 4- سوختگي بدن مخصوصا جايي که در تماس مستقيم با برق قرار گرفته است .
خصوصيات خطرناک نيروي برق : برق گرفتگي ميتواند در سه حالت باعث کشته شدن شخص شود . 1- به دليل تماس مستقيم شخص با جريان الکتريکي باعث ايجاد اثر مستقيم بر قلب و دستگاه تنفس ميگردد. 2- با توجه به شدت جريان الکتريکي باعث ميشود شخصي که دچار برق گرفتگي ميشود ، پرت شده و در صورتيکه شخص بر روي ارتفاع بلند باشد باعث افتادن وي و نهايتا موجب هلاکت وي ميشود . 3- به دليل تماس سيم با بدن ، شخص دچار سوختگي و جراحت ميشود .
چگونگي و حالات برق گرفتگي : 1- تماس بدن با هر دو سيم فاز و نول 2- تماس يک فاز و يک نقطه با بدن و يا زمين 3- تماس بدن با دستگاهي که جريان فاز به آن متصل است .
نکات ايمني مربوط به سيستم برق : 1- وسايل و ادوات برقي بايد داراي حفاظ بوده و طوري ساخته و نصب و بکار برده شود که خطر برق گرفتگي نداشته باشد. 2- نصب و امتحان و يا تنظيم وسايل و ادوات الکتريکي بايد فقط توسط اشخاصي که صلاحيت فني آنها محرض باشد انجام گيرد و متخصص قبل از شروع بکار آنرا مورد آزمايش قرار دهد . 3- پوشش ها و زره کابل هاي برق و لوله ها و بست ها و متعلقات و همچنين حفاظها و ساير قسمتهاي فلزي وسايل برقي که مستقيما تحت فشار برق نيستند براي جلوگيري از بروز خطر احتمالي بايد مجهز به سيستم اتصال به زمين موثر گردند ، اين سيستم به سيستم Earting موسوم است . 4- سيم هاي اتصال به زمين بايد داراي ضخامت کافي و در نتيجه مقاومت کم باشند يا بتوانند حداکثر جريان احتمالي که در اثر از بين رفتن و يا خراب شدن عايق بوجود مي آيد استقامت داشته باشند . ضمنا بايد در مدار جريان وسايل پيش بيني شود که در صورت پيدا شدن نقصي که موجب اتصال جريان برق به زمين گردد تمام مدار يا قسمت معيوب آنرا قطع کند . 5- در نقاطي که احتمال صدمه به سيمهاي اتصال زمين ميرود بايستي يه وسيله مکانيکي آنها را محافظت نمود. 6- در مدت تعمير شبکه برق بايد آنرا بوسيله کليد از منبع جريان قطع ، و به زمين متصل نمود. سيمها و کابلهاي برق بايد داراي روپوش عايق مناسب با فشار الکتريسيته و ساير شرايط بوده و روي اصول فني نصب و حتي الامکان در لوله يا کانال قرار گرفته باشد
پروژه هاي ساختماني و عمراني به دليل تغييرات زيادي که به طور روزمره و با پيشرفت فيزيکي پروژه در نيروي انساني، ماشين آلات، شرايط و محيط و ماهيت کار قطعا يکي از صنايع با ريسک بالاست. براساس آمارهاي رسمي بيش از 20 درصد حوادث ... بيشتر
سازمان هايي كه تمايل دارند از پتانسيل كاهش هزينه هاي حوادث به عنوان عامل افزايش سود در مجموعه خود استفاده نمايند، مي توانند با استقرار سيستم هاي OHSAS 18001 ، HSE-MS ايزو 14001 و .. بيشتر
رويکرد موسسه در حوزه آموزش فراهم نمودن تسهيلات آموزشي ارزان قيمت براي عموم جامعه با هدف ارتقاي دانش و آگاهي افراد در جهت تامين سلامتي و ايمني نيروي انساني، حفاظت از دارايي ها، منابع طبيعي و ... بيشتر
پورتال HSE
کاريابي و استخدام
دانلودها
پورتال HSE در سال ۱۳۸۷ توسط موسسه و به عنوان بخشي از سايت موسسه راه اندازي شده است. همچنان که انتظار مي رفت پورتال HSE ...بيشتر
قطعا آگاهي يافتن به موقع از فرصت هاي شغلي براي افرادي که هنوز مشغول به کار نشده اند و يا افرادي که به دنبال فرصت هاي شغلي بهتري هستند ...بيشتر
بديهي است دسترسي آسان به منابع علمي، ضمن صرفه جويي در وقت تاثير بسزايي در بهبود كيفي و راندمان كاري علاقمندان به تحقيق و مطالعه، نويسندگان و مترجمان كتاب و مقالات خواهد داشت.
کانال تلگرام موسسه: