بهداشت حرفه اي ( اهميت، اهداف، وظايف و فعاليتهاي متخصصان )
اهداف کلي بهداشت حرفه اي
تأمين،حفظ و ارتقاي وضعيت جسمي، روحي و رواني فردي و اجتماعي کارکنان همه مشاغل،پيشگيري از بروز بيماري ها و حوادث ناشي از کار و انتخاب کارگر متناسب باشغلي که قابليت انجام آن را دارد، از جمله اهداف بهداشت حرفه اي به شمارمي روند.اشاره مي گردد که منظور از بيماري ها و حوادث شغليآنهايي هستند که در حين انجام کار و بواسطه آن رخ مي دهند. از جمله آنهامي توان به کري هاي حرفه اي ناشي از صداي غير مجاز، بيماري هاي پوستي وريوي، سرطان هاي شغلي و ساير بيماري هاي ناشي از عوامل زيان آور فيزيکي،شيميايي و غيره اشاره نمود.
تخصص هاي فني و مهندسي بهداشت حرفه اي
در بيشتر صنايع کشور به ويژه بخش هاي خصوصي و کوچک بهدليل محدوديت جذب نيروي انساني از رشته هاي مختلف بهداشت، قسمتي از فعاليتهاي اصلي اين رشته از طريق بهداشت حرفه اي يا واحد ايمني و بهداشت صنعتيصورت مي گيرد که از جمله اين امور مي توان به اجراي برنامه هايواکسيناسيون، آموزش بهداشت فردي و عمومي، بهسازي محيط کار از نظر چگونگيتأمين آب آشاميدني سالم، مديريت جمع آوري و دفع بهداشتي زباله هاي صنعتي،طرح جمع آوري و تصفيه بهداشتي فاضلاب هاي صنعتي، نحوه کنترل حشرات وجوندگان موذي و ناقل بيماري، ايجاد تسهيلات رفاهي و بهداشتي و کنترل تغذيهکارگران اشاره نمود. ليکن به دليل کم توجهي و عدم شناخت حوزه فعاليت هايبهداشت حرفه اي از سوي مديران و صاحبان صنايع، رسيدگي به امور فوق بهاشتباه محور اصلي فعاليت هاي ايمني و بهداشت صنعتي قرار گرفته و با تحتالشعاع قرار گرفتن فعاليت هاي تخصصي آن، اين واحد بطور شايسته نمي تواندبه اهداف اصلي خود دست پيدا کند. همچنين افکار عمومي کارکنان نيز بهاينگونه امور معطوف گشته و همه خواسته هاي خود را در قالب بهداشت عمومي ازاين واحد پيگيري مي نمايند.
فعاليت هاي بهداشت حرفه اي در همه سازمان ها شامل دوبخش ايمني و بهداشت محيط کار است که در بخش ايمني، شناسايي خطرات محيط کارو چگونگي کنترل آنها مورد بحث قرار مي گيرد و شامل موضوعات متعددي از قبيلايمني کار در مشاغل جوشکاري، تراشکاري، نجاري، غواصي، کار در ارتفاعات،حفر چاه و تونل، ايمني ساختمان و ساختمان سازي، ايمني ماشين آلات و ابزار،ايمني برق، ايمني حريق، ايمني معدن و غيره مي باشد. در بخش بهداشت محيطکار نيز با هدف پيشگيري از بيماري هاي ناشي از کار، عوامل زيان آوري چونعوامل فيزيکي، شيميايي، بيولوژيکي، ارگونوميکي، مکانيکي و عوامل روانيمحيط کار مورد شناسايي، اندازه گيري، ارزشيابي و در نهايت کنترل قرار ميگيرد، که در ادامه بحث اشاره مختصري به هر کدام از آنها خواهد شد.
ـ در بحث عوامل زيان آور فيزيکي مواردي چون صدا،ارتعاش، روشنايي، فشار، پرتوها و شرايط جوي محيط کار (گرما، سرما و رطوبت) مورد تحقيق و بررسي قرار مي گيرد که هر کدام به وسيله دستگاه هاي خاصاندازه گيري شده و بعد از ارزيابي شاخص هاي مربوطه در صورت نياز به روشهاي مختلف مهندسي کنترل مي گردد.
ـ در بحث عوامل زيان آور شيميايي نيز کليه آلاينده هايشيميايي نظير گازها و بخارات، و گرد و غبارها و بطور کلي ساير آئروسل هامدنظر بوده که آنها نيز با استفاده از دستگاه ها و وسايل خاص آزمايشگاهينمونه برداري و آناليز گرديده و بعد از مقايسه با حدود مجاز پيشنهادي درصورت نياز به روش هاي مختلفي مورد کنترل قرار مي گيرند.
ـ در بحث عوامل زيان آور مکانيکي نيز روي ضربات وتروماهاي مکانيکي نظير بيت، بوريست، پينه بستن و ساير صدمات فيزيکي بحث وبررسي صورت مي گيرد.
ـ در بحث عوامل زيان آور بيولوژيکي، کليه پاتوژنها وعوامل بيماريزاي ميکروبي نظير باکتري ها، ويروس ها، قارچ ها، انگل ها وويبرويون ها و بالاخره بيماري هاي بيولوژيکي ناشي از آنها در مشاغلي چوندباغي ها، بيمارستان ها، آزمايشگاه ها، دامداري ها، کشتارگاه ها، مزارع وغيره مورد بررسي و کنترل قرار مي گيرد.
ـ در بحث عوامل رواني، بطور کلي کليه عواملي که موجببروز استرس ها و اختلالات روحي و رواني در محيط کار مي شوند مورد شناساييو کنترل قرار مي گيرند.
ـ بنا به اهميت تأثير عوامل رواني در ميزان کارآيي وبهره وري افراد، اشاره مي گردد که در بسياري از کشورهاي توسعه يافته وصنعتي، روانشناسي کار از اهميت خاصي در جهت افزايش مهارت ها، سطح کارآييافراد و در نتيجه بهره وري، برخوردار است و فارغ التحصيلان آن پس از جذبدر محيط هاي کار در غالب تيم بهداشت حرفه اي نقش مهمي را در افزايش بهرهوري ايفا مي کنند. روانشناسان صنعتي علاوه بر تجزيه و تحليل مشکلاتاقتصادي، اجتماعي و خانوادگي کارگران و همچنين با ايجاد محيط کاري سالم وبا نشاط، سعي مي کنند تا از طريق ارايه و انجام تست هاي گوناگون، امکانجذب و استخدام نيروي کار مناسب را فراهم نمايند. به بياني ديگر اين افرادسعي در کشف انگيزه ها، استعدادها و ويژگي هاي لازم هر شغل نموده و افرادرا جهت استخدام متناسب با مقتضيات شغلي هر حرفه راهنمايي مي کنند.
ـ در بحث عوامل زيان آور ارگونوميکي نيز بطور خلاصهاشاره مي شود هدف اصلي کاهش صدمات و ناراحتي هاي آناتوميک (اسکلتي – عضلاني) در مشاغل مختلف از قبيل رانندگي، خلباني، اپراتوري، جابجايي حملبار، پست هاي کار نشسته يا ايستاده مداوم و غيره مي باشد. به لحاظ اهميتمسايل ارگونوميکي محيط کار اشاره مي گردد که دانش ارگونوميکي نيز مانندروانشناسي کار بصورت يک رشته مستقل در غالب تيم بهداشت حرفه اي نقش بسيارمهمي را در افزايش راندمان و بهره وري افراد ايفا مي نمايد.
برنامه هاي کلي و اجرايي بهداشت حرفه اي در کارخانجات
۱?معاينات شغلي (قبل از استخدام، دوره اي و اختصاصي) به منظور ايجاد يک سيستم پايش و مراقبت دايمي
۲?برنامه هاي مربوط به حفاظت و ايمني به منظور ايجاد يک سيستم حفاظت فني در محيط کار
۳?برنامه هاي مربوط به بهداشت حرفه اي به منظور حفظ و ارتقاي آن
۴?ايجاد امکانات امدادي و درماني اوليه
۵?برنامه هاي مربوط به آموزش ايمني و بهداشت شغلي
۶?برنامه هاي مربوط به ناتواني يا توانبخشي در صنعت
۷?کنترل وضعيت تغذيه کارکنان
وظايف متخصصين بهداشت حرفه اي
در راستاي سيستم ها و برنامه هاي اجرايي بهداشت حرفه اي، رئوس توانايي ها و وظايف متخصصين آن عبارتند از :
1-شناسايي، اندازه گيري، ارزشيابي و کنترل عوامل زيانآور محيط کار از طريق طراحي و نظارت بر ايجاد سيستم هاي فني تأمين بهداشتنظير طراحي روشنايي، طراحي سيستم هاي تهويه صنعتي، طراحي سيستم هاي تصفيهآب و فاضلاب صنعتي و غيره.
2-بررسي نحوه انجام کارها از نظر اصول ايمني و ارگونوميک کار و ارايه روش هاي صحيح انجام آنها.
3-طراحي و نظارت بر ايجاد پست هاي کار ارگونوميکينظير پست هاي کار کامپيوتري، پست هاي کار مونتاژ، پست هاي کار تحريري،طراحي ارگونوميکي ابزارهاي کار دستي، کنترل ها و نشانگرها و …..
4- آموزش نکات ايمني و بهداشت حرفه اي محيط کار به کارگران
5- تأمين، آموزش و نظارت بر نحوه استفاده از وسايل حفاظ فردي توسط کارگران.
پروژه هاي ساختماني و عمراني به دليل تغييرات زيادي که به طور روزمره و با پيشرفت فيزيکي پروژه در نيروي انساني، ماشين آلات، شرايط و محيط و ماهيت کار قطعا يکي از صنايع با ريسک بالاست. براساس آمارهاي رسمي بيش از 20 درصد حوادث ... بيشتر
سازمان هايي كه تمايل دارند از پتانسيل كاهش هزينه هاي حوادث به عنوان عامل افزايش سود در مجموعه خود استفاده نمايند، مي توانند با استقرار سيستم هاي OHSAS 18001 ، HSE-MS ايزو 14001 و .. بيشتر
رويکرد موسسه در حوزه آموزش فراهم نمودن تسهيلات آموزشي ارزان قيمت براي عموم جامعه با هدف ارتقاي دانش و آگاهي افراد در جهت تامين سلامتي و ايمني نيروي انساني، حفاظت از دارايي ها، منابع طبيعي و ... بيشتر
پورتال HSE
کاريابي و استخدام
دانلودها
پورتال HSE در سال ۱۳۸۷ توسط موسسه و به عنوان بخشي از سايت موسسه راه اندازي شده است. همچنان که انتظار مي رفت پورتال HSE ...بيشتر
قطعا آگاهي يافتن به موقع از فرصت هاي شغلي براي افرادي که هنوز مشغول به کار نشده اند و يا افرادي که به دنبال فرصت هاي شغلي بهتري هستند ...بيشتر
بديهي است دسترسي آسان به منابع علمي، ضمن صرفه جويي در وقت تاثير بسزايي در بهبود كيفي و راندمان كاري علاقمندان به تحقيق و مطالعه، نويسندگان و مترجمان كتاب و مقالات خواهد داشت.
کانال تلگرام موسسه: