مقدمه
شک نيست حرفه آتش نشاني يکي از سخت ترين مشاغلي است که افراد انساندوست انتخاب ميکنند . وقتي صحبت از خطرات اين حرفه ميشود در اغلب موارد به خطراتي اشاره ميگردد که منجر به حادثه شده و کمتر از عوامل بيماريزاي اين شغل سخن به ميان مي آيد .
آتش نشان ها در طول مدت خدمت – و واقعا هم خدمت –بارها دچار حوادث کوچک و بزرگ ميشوند و گاهي نيز در اين راه جان ميبازند . اما آنچه از نظرها دور ميماند بيماريهايي است که اين عزيزان بعلت تماس با انواع مواد شيميايي در هنگام آتش سوزي به آنها مبتلا ميشوند که در برخي موارد منجر به ناتواني زودهنگام ايشان ميگردد.
طبق آخرين تحقيقات بعمل آمده در کانادا بر روي گروهي از آتش نشانها طي چندين سال مهمترين عوامل ايجاد کننده بيماريهاي شغلي در بين آنان را شناسائي نموده . گرچه اين تحقيقات هنوز کامل نيست و نتايج آن بطور قطعي به اثبات نرسيده اما توانسته مخاطرات ناشناخته حرفه آتش نشاني را شناسائي نمايد .
اين نوشته کوتاه چکيده اي است از مقاله Fire fighting hazardsاز انتشارات سازمان بين المللي کار
مهمترين گازها و بخاراتي که در حريق متصاعد ميشود:
بيش از نيمي از مرگ و مير هاي ناشي از آتش سوزي بعلت مواجه با دود و گازهاي شيميايي اتفاق مي افتد و مرگ بعلت سوختگي درصد کمتري را شامل ميشود.
ميزان سميت گازها و دودهاي ناشي از حريقبه عواملي همچون نوع ماده سوختني – درجه حرارت آتش و ميزان اکسيژن موجود براي ترکيب با سوخت بستگي دارد.
آتش نشانها بطور متناوب در هنگام اطفاي حريق در معرض استنشاق منو اکسيد کربن – هيدروژن سيانيد- نيتروژن دي اکسيد – هيدروژن کلرايد – انواع آلدئيد ها و ترکيبات آلي مختلفي از جمله بنزن هستند.
در آتش سوزي ساختمانها عمده ترين علت مرگ و مير قربانيان تنفس گازهاي منو اکسيد کربن و هيدروژن سيانيد است.
منو اکسيد کربن فراوان ترين گاز متصاعد شده در تمام انواع آتش سوزي هاست و يکي از سمي ترين آنها ست که بعلت ايجاد عارضه کربوکسي هموگلوبين باعث بروز مسموميت حاد ميگردد.
در آتش سوزي هاي آرام که ترکيبات هيدروکربن دار با حرارت پائين ميسوزند ممکن است ترکيباتي همچون آلدئيد ها از جمله فرمادئيد و اسيدهاي آلي تشکيل شود.
در زماني که حرارت آتش بالاست يا انفجار رخ ميدهد ترکيبات نيتروژن دار بخصوص اکسيدهاي نيتروژن بوجود مي آيند.
وقتي ترکيبات پلاستيکي ميسوزند بخارات هيدروژن کلرايد متصاعد ميشود. و زماني که پليمرهاي پلاستيکي با حرارت 800 تا 1000 درجه سانتيگراد در حال اشتعال هستند ترکيباتي از جمله استونيتريل – بنزونيتريل و آکريلونيتريل تشکيل ميشود.
در حريق هاي طولاني مدت دي اکسين ها پديد مي آيند .
بيماري هاي رايج در بين آتش نشانها
طي سالها تحقيق در کانادا در بين گروه کثيري از آتش نشانها مشخص شده که چند بيماري در بين اين گروه شغلي به نسبت بالاتر از ساير مشاغل ديده ميشود. محققين ارتباطي بين اين بيماريها و استنشاق گازها و بخارات ناشي از حريق کشف کرده اند که عبارتند از :
1- سرطان ريه بخصوص در آتش نشانهاي با سابقه شغلي بالاتر و مصرف سيگار
2- سرطان کليه و مجاري ادرار
3- سرطان استخوان و سيستم عصبي
4- بيماريهاي قلبي
5-نارسائي آئورت
6-بيماريهاي ريوي
منبع : http://www.ilo. org/encyclopedia /?doc&nd=857200213&nh=0
http://och85.blogfa.com/cat-15.aspx
کانال تلگرام موسسه: