|
مقدمه كارگراني كه كارهاي سخت بدني انجام مي دهند ، كارگران مشاغلي مانند ريخته گري ، ذوب فلزات ، بلورسازي ، كشاورزي و....بخصوص در مناطق گرمسير يا در فصول گرم در معرض عوارض وآسيب هاي ناشي از گرما قرار دارند. دماي بدن انسان در حالت طبيعي 5/37 درجه سانتيگراد بوده وتغييرات دماي بدن بيش از دو درجه كمتر يا بيشتر مي تواند اختلا لات شديد عملكرددستگاههاي بدن وحتي مرگ را موجب شود. تبادل حرارت بدن با محيط تبادل حرارت در ميزاني متناسب با گرماي حاصل از سوخت و سازو شرايط محيطي انجام مي گيرد: +S = +M + C+ R + K + D - E هميشه از راه سوخت و ساز گرما در بدن توليد (+M)و از راه تبخير ازدست مي دهد (- E) واز راههاي جابجايي (+ C) و تابش (+ R) و هدايت (+ K) و تنفس و غذا و نوشيدني ها و دفع مواد زايد (+ D) گرما به بدن مي رسد يا دفع مي گردد. افزايش يا كاهش مستقيم گرماي دريافت شده بوسيله بدن و گرماي دفع شده از بدن ،ذخيره گرمايي (S) را در بدن بوجود مي آورد. موارد مانع توليد يا تبخيرعرق مواردي كه مانع توليد يا تبخير عرق مي شوند وحساسيت را نسبت به آسيب هاي گرمايي افزايش مي دهد عبارتند از:چاقي، بيماري پوستي ، كاهش فشار خون ، بيماريهاي قلبي، كاهش فشار خون ، مصرف الكل، داروهاي كاهش دهنده تعريق و كاهش جريان خون پوست ( مثل آتروپين، فنوتيازينها، ديورتيك ها، آنتي هيستامين، بتابلوكرها000) عفونت ، سرطان، سوء تغذيه وبيماريهايي كه موجب ناتواني وضعف جسماني مي گردند. سن و جنس نيز بر حساسيت فرد نسبت به آسيب هاي ناشي از گرما تاثير مي گذارند اصولا پس از 40 سالگي ،شروع تعريق به تعويق افتاده ،حجم عرق كاهش مي يابد وسيستم قلبي – عروقي توانايي كمتري براي تطابق پيدا مي كند زنان نيز شرايط كاري مساوي توانايي كمتري براي كار در محيط گرم دارند. عوارض ناشي از گرما عوارض ناشي از گرما به دو گروه تقسيم ميشود: گروه اول: عوارض خفيف كه شامل سوختگي پوست و جوشهاي گرمايي است جوشهاي گرمايي به علت بسته شدن غدد عرق ايجاد مي شود. گروه دوم، عوارض شديد مي باشد وشامل كرامپ گرمايي ، گرمازدگي و خستگي گرمايي مي باشد. الف-كرامپ گرمايي(Heat Cramps) اين بيماري در اثر عرق زياد واز دست دادن آب و الكتروليتهاي بدن بخصوص سديم مي باشد. كارگر به سردرد و سرگيجه خفيف دچار مي شود و در آغاز بصورت ناگهاني همراه با دردهاي شديد، ابتدا در ماهيچه هاي دست و بازو و سپس در ماهيچه هاي پا وشكم شروع مي گردد. درد مرتباً زياد شده و در حالت بسيار شديد ممكن است گرفتگي (اسپاسم) كارپوپدال كه نوعي گرفتگي انگشتان دست و پا مي باشد نيز ديده شود. براي درمان بايستي شخص را به محيط خنك انتقال داده وبه او مايعات به صورت وريدي ياخوراكي(يك چهارم قاشق چاي خوري نمك دريك ليوان آب)رسانده شود. ب-گرمازدگي( Heatstroke) گرمازدگي دراثراختلال ناگهاني وحادسيستم تنظيم دماي بدن بوجودمي آيدكه شخص در يك محيط بسيارگرم براي مدت زمان طولاني قرارگيرد ومشغول به انجام كار سنگيني نيز باشد. دراين حالت مكانيسم هاي بدن براي تثبيت وآزادسازي دماي بدن بامشكل روبرومي شود ودرجه حرارت داخلي بدن به سرعت افزايش مي يابد (تا حد 43-40درجه سانتيگراد) وبه سطحي مي رسد كه باعت آسيب مغزمي شود. آغاز بيماري گرمازدگي ناگهاني بوده و بيمار بيهوش مي گردد. پوست بيمار بسيار گرم وخشك ، نبض كند و درجه حرارت مقعد در حدود 42تا 45 درجه سانتيگراد مي باشد پيچاندن شخص در حوله يا ملحفه هاي مرطوب سرد، غوطه ور ساختن بدن در حمام آب سرد نيز از جمله اقداماتي است كه بايد صورت گيرد. پ-خستگي ناشي ازگرما(Heat exhaustion) شايعترين عارضه گرمايي است و به آن ضعف گرمايي نيز اطلاق مي شود اين حالت بر اثر از دست دادن مقدار زيادي آب و الكتروليت از طريق تعريق زياد به دنبال قرار گرفتن در هواي گرم ومرطوب اتفاق مي افتد در اين عارضه شروع بيماري بسيار آهسته بوده وبيمار از ضعف خستگي سردرد سرگيجه شكايت مي كند . معمولاعلايمي چون اسهال تهوع واستفراغ نيز وجود دارد پوست فرد مرطوب و درجه بدنش در حدود 5/39 درجه سانتيگراد مبياشد نبض وي كند و ضعيف بوده و فشار خون كاهش مي يا بد. بهترين درمان در صورت نداشتن تهوع واستفراغ خوراندن آب ومايعات واستفاده از كمپرس سرد توسط حوله مرطوب ميباشد بالا بودن پاهاي بيمار نيزكاهش فشار خون وضعيتي را بهبود مي بخشد. پيشگيري از خطرات ناشي از گرما 1- استفاده از لباس هاي رنگ روشن سبك راحت وگشاد واز جنس نخ وازپوشيدن لباسهاي از جنس نايلوني يا پلاستيكي خودداري گردد. 2- تهويه عمومي مناسب. 3- برنامه منظم كارواستراحت. 4- كاهش فعاليت جسمانسي كارگران. 5- در دسترس قرار دادن آب خنك و گوارا. 6- تهيه ودراختيارقراردادن ميوه هايي كه با نمك خورده مي شوند مانند گوجه سبز، خيار، گوجه فرنگي، پرتغال ترش جهت جبران نمك و جلوگيري از كرامپ عضلاني. 7-كاهش مدت زمان كار در فصول گرم. 8- حذف غذاهاي پركالري و گرمازا مانند شيرو مايعات داغ مانند چاي در ساعات اوج گرما. 9- استفاده از يك برنامه خوب طراحي شده و كاربردي تطابق با گرما. 10- آموزش كارگران در مورد روشهاي انجام كار به طرق ايمن و بهداشتي در فصول گرما. 11- انجام معاينات ادواري و قبل از استخدام و بيماريابي پزشكي در بين كارگران به منظور شناسايي افرادي كه تحمل كمي نسبت به گرما داشته و يا در وضعيت جسمي مناسبي قرار ندارند. منبع : http://hse-iranian.mihanblog.com/post/80
|
کانال تلگرام موسسه: