•  » آيين نامه هاي ايمني و حفاظت فني
  • آيين‌نامه‌ حفاظت‌ و بهداشت‌ عمومي‌ در کارگاه‌ها

    ماده‌ ۱: کليه‌ کارگاه‌هاي موجود و کارگاه‌هايي‌ که‌ در آتيه‌ تاسيس‌ مي‌شوند بايد مقررات‌ عمومي‌ مربوط‌ به‌ حفاظت‌ و بهداشت‌ کار را که‌ در اين‌ آيين‌نامه‌ مقرر مي‌شود طبق‌ ماده‌ ۴۸ قانون‌ کار رعايت‌ نمايند.
    فصل‌ اول‌ – ساختمان‌
     ماده‌ ۲: ساختمان‌ کارگاه‌ها و کارخانه‌ها بايد با وضع‌ آب‌ و هواي‌ محل‌ متناسب‌ باشد.
    ماده‌ ۳: براي‌ هر کارگر در کارگاه‌ حداقل‌ بايد ۱۲ متر مکعب‌ فضا منظور گردد و فضاي‌ اشغال‌ شده‌ به‌وسيله‌ ماشين‌ آلات‌ يا ابزار و اثاثيه‌ مربوط‌ به‌کار همچنين‌ فضاي‌ بالاتر از ارتفاع‌ سه‌ متر جزء فضاي‌ مزبور محسوب‌ نمي‌شود.
    ماده‌ ۴: سقف‌ و بدنه‌ و کف‌ عمارات‌ کارگاه‌ بايد با مصالحي‌ ساخته‌ و اندود شود که‌ از نفوذ رطوبت‌ بهداخل‌ کارگاه‌ جلوگيرينمايد و حتي‌الامکان‌ مانع‌ نفوذگرما و يا سرماي‌ خارج‌ گردد.
    ماده‌ ۵:کف‌ عمارات‌ کارگاه‌ بايد هموار و بدون‌ حفره‌ بوده‌ و به‌ نحوي‌ مناسب‌ مفروش‌ شود که‌ قابل‌ شستشو باشد و توليد گرد و غبار نکند و موجب‌ لغزيدن‌ کارگران‌ نگردد.
    در مواردي‌ که‌ نوع‌ کار اقتضاي‌ ريخته‌ شدن‌ آب‌ را به‌ کف‌ کارگاه‌ داشته‌ باشد بايد کف‌ کارگاه‌ داراي‌ شيب‌ متناسب‌ و مجراي‌ مخصوص‌ براي‌ خروج‌ آب‌ و جلوگيري‌ از جمع‌ شدن‌ آب‌ در کف‌ کارگاه‌ باشد.
    ماده‌ ۶:در محل‌هايي‌ که‌ مواد شيميايي‌ و سمي‌ بکار مي‌برند بايد بدنه‌ ديوار کارگاه‌ تا يک‌ متر و شصت‌ سانتيمتر ارتفاع‌ از کف‌ زمين‌ قابل‌ شستشو باشد.
    ماده‌ ۷:در صورتي‌ که‌ در ساختمان‌ کارگاه‌ دهانه‌ها يا سوراخ‌هايي‌ موجود باشد که‌ احتمال‌ سقوط‌ اشخاص‌ برود بايد به‌وسيله‌ نصب‌ پوشش‌هاي‌ فلزي‌ محکم‌ و نرده‌هايي‌ که‌ حداقل‌ ارتفاع‌ آن‌ ۶۰ سانتيمتر باشد موجبات‌ جلوگيري‌ از سقوط‌ اشخاص‌ و رفع‌ خطر بعمل‌ آيد.
    ماده‌ ۸:عرض‌ پلکان‌ عمومي‌ کارگاه‌ بايد حداقل‌ ۱۲۰ سانتيمتر و پاگردهاي‌ آن‌ متناسب‌ با عرض‌ مزبور باشد. در مورد پلکان‌هايي‌ که‌ بيش‌ از چهار پله‌ دارد در طرف‌ باز پلکان‌ بايد نرده‌ محکم‌ نصب‌ شود و در مسير پلکان‌ نبايد هيچگونه‌ مانعي‌ وجود داشته‌ باشد.
    ماده‌ ۹:عمارات‌ کارگاه‌ بايد به‌ تناسب‌ وسعت‌ محل‌ کار به‌ اندازه‌ کافي‌ در و پنجره‌ براي‌ ورود نور و هوا داشته‌ باشد.
    ماده‌ ۱۰:کارگاه‌هايي‌ که‌ وسايل‌ کار و نوع‌ محصول‌ آن‌ طوري‌ است‌ که‌ بيشتر در معرض‌ حريق‌ واقع‌ مي‌شود حتي‌ الامکان‌ بايد با مصالح‌ نسوز ساخته‌ شوند.
    فصل‌ دوم‌ – روشنايي‌
    ماده‌ ۱۱:در هر کارگاه‌ بايستي‌ روشنايي‌ کافي‌ (طبيعي‌ يا مصنوعي‌) متناسب‌ با نوع‌ کار و محل‌ تامين‌ شود. در صورتي‌ که‌ براي‌ روشنايي‌ از نور مصنوعي‌ قوي‌ استفاده‌ شود بايد براي‌ ممانعت‌ از ناراحتي‌چشم‌ حبابهاي‌ مخصوصي‌ نصب‌ گردد.
    ماده‌ ۱۲:کليه‌ پنجره‌هاي‌ بدنه‌ و سقف‌ که‌ جهت‌ روشنايي‌ اطاق‌ها تعبيه‌ شده‌ و کليه‌ چراغها و حبابها بايد نظيف‌ نگاه‌ داشته‌ شود.
    فصل‌ سوم‌ – تهويه‌ و حرارت‌
    ماده‌ ۱۳:محل‌ کار در هر کارگاه‌ بايد بطوري‌ تهويه‌ شود که‌ کارگران‌ هميشه‌ هواي‌ سالم‌ تنفس‌ نمايند. در مورد محل‌هاي‌ کار پوشيده‌ مقدار حداقل‌ هواي‌ لازم‌ براي‌ هر کارگر بر حسب‌ نوع‌ کار در هر ساعت‌ ۳۰ الي‌ ۵۰ متر مکعب‌ مي‌باشد.
    ماده‌ ۱۴:در کارگاه‌هايي‌ که‌ دود و يا گاز و يا گرد و غبار و يا بخارهاي‌ مضر ايجاد مي‌شود بايد مواد مزبور با وسايل‌ فني‌ موثر طوري‌ از محل‌ توليد به‌ خارج‌ کارگاه‌ هدايت‌ شود که‌ مزاحمت‌ و خطري‌ براي‌ کارگران‌ ايجاد ننمايد.
    ماده‌ ۱۵:درکارگاه‌هايي‌ که‌ تهويه‌ طبيعي‌ کافي‌ نباشد بايد از وسايل‌ تهويه‌ مصنوعي‌ استفاده‌ شود.
    ماده‌ ۱۶:هر کارگاه‌ بايد داراي‌ وسائلي‌ باشد که‌ در زمستان‌ و تابستان‌ درجه‌ حرارت‌ داخلي‌ آن‌ به‌ وضع‌ قابل‌ تحملي‌ نگاهداري‌ شود.
    فصل‌ چهارم‌ – جلوگيري‌ از آتش‌ سوزي‌ و مبارزه‌ با حريق‌
    ماده‌ ۱۷: در هر سالن‌ کار به‌ تناسب‌ تعداد کارگران‌ بايد درهاي‌ يک‌ طرفه‌اي‌ که‌ به‌ خارج‌ باز شوند بنام‌ درهاي‌ نجات‌ وجود داشته‌ باشد و درهاي‌ مزبور به‌ راهروها و يا معابر خروجي‌ ساختمان‌ منتهي‌ شوند.
    ماده‌ ۱۸: درهاي‌ خروجي‌ نجات‌ هيچوقت‌ نبايد قفل‌ باشد و بايد به‌وسيله‌ علايم‌ و يا چراغهاي‌ مخصوصي‌ از داخل‌ مشخص‌ باشد.
    ماده‌ ۱۹: کليه‌ پلکان‌ها و پاگردها در ساختمان‌هاي‌ بلندتر از دو طبقه‌ (طبقه‌ اول‌ ۵ متر و ساير طبقات‌ هر کدام‌ ۴ متر محاسبه‌ مي‌شود) بايد با مصالح‌ ساختماني‌ نسوز ساخته‌ شوند.
    ماده‌ ۲۰: درهايي‌ که‌ به‌ طرف‌ پلکان‌ باز مي‌شود بايد لااقل‌ فاصله‌اي‌ به‌ اندازه‌ عرض‌ در تا نخستين‌ پله‌ براي‌ توقف‌ داشته‌ باشد.
    ماده‌ ۲۱: در کارگاه‌هايي‌ که‌ بيشتر احتمال‌ بروز حريق‌ مي‌رود بايد وسايل‌ مخصوص‌ اعلام‌ خطر (آژير) بکار رود به‌طوري‌که‌ در تمام‌ محوطه‌ کار اعلام‌ خطر شنيده‌ شود.
    ماده‌ ۲۲: کارفرما موظف‌ است‌ مواد محترقه‌ مورد نياز کارخانه‌ را در تانک‌ها و مخازني‌ که‌ مقاوم‌ در مقابل‌ آتش‌ باشند نگهداري‌ نمايد و اين‌ مخازن‌ و تانک‌ها بايد از محل‌ کار مجزا و فاصله‌ کافي‌ داشته‌ باشند.
    ماده‌ ۲۳: در نقاطي‌ که‌ مواد منفجره‌ و يا مواد سريع‌ الاحتراق‌ يا سريع‌ الاشتعال‌ وجود دارد استعمال‌ دخانيات‌ و روشن‌ کردن‌ و حمل‌ کبريت‌ – فندک‌ و امثال‌ آنها بايد ممنوع‌ گردد.
    ماده‌ ۲۴: در موارد زير تعبيه‌ و نصب‌ برق‌گير الزامي‌ است‌:
    الف- ساختمان‌هايي‌ که‌ در آن‌ مواد قابل‌ احتراق‌ و يا انفجار توليد و يا ذخيره‌ و انبار مي‌شود.
    ب- تانک‌ها و مخازني‌ که‌ بنزين‌ونفتوروغن‌ و يا موادقابلاشتعالديگر درآنها نگهداري‌ مي‌شود.
    ج‌ – کوره‌هاي‌ مرتفع‌ و دوکش‌هاي‌ بلند.
    فصل‌ پنجم‌ – ماشين‌ آلات‌، پوشش‌ و حفاظ‌ ماشين‌ آلات‌
    ماده‌ ۲۵: کليه‌ قسمت‌هاي‌ انتقال‌ دهنده‌ نيرو (ترانسميسيون‌) از قبيل‌ تسمه،‌ فلکه،‌ زنجير و چرخ‌ دنده‌ و امثال‌ آن‌ و همچنين‌ قسمت‌هايي‌ از ماشين‌ها که‌ امکان‌ ايجاد سانحه‌ براي‌ کارگر داشته‌ باشد بايد داراي‌ پوشش‌ و يا حفاظ‌ با استقامت‌ کافي‌ باشد.
    ماده‌ ۲۶: قبل‌ از شروع‌ به‌ تعمير و نظافت‌ و روغنکاري‌ ماشين‌ها بايد بطور اطمينان‌ بخشي‌ آنها را متوقف‌ ساخت‌.
    تبصره‌هنگام‌ راهانداختن‌ ماشين‌ها بهمنظور آزمايش‌ يا پس‌ ازتعمير لازمست‌اينکار باابزار مطمئن‌ به‌وسيله‌ متخصصين‌فني‌ تحتنظر مدير فني‌ و يا نماينده‌ فني‌ ذيصلاحيت‌ او انجام‌ گيرد.
    ماده‌ ۲۷: در موقع‌ تعمير تانک‌ها و مخازن‌ مواد خطرناک‌ و قابل‌ احتراق‌ و اشتعال‌ و انفجار از قبيل‌ مخازن‌ بنزين‌ و نفت‌ و روغن‌ و غيره‌ بايد مخازن‌ مذکور تخليه‌ و سپس‌ به‌ خوبي‌ شستشو شود به‌طوري‌که‌ هر گونه‌ مواد زائد و خطرناک‌ از جدار داخلي‌ آن‌ زائل‌ گردد و براي‌ آنکه‌ گازهاي‌ موجوده‌ احتمالي‌ بکلي‌ خارج‌ شود بايد دريچه‌هاي‌ مخازن‌ باز بوده‌ و به‌ وسايل‌ لازم‌ تهويه‌ گردد.
    فصل‌ ششم‌ – وسايط‌ الکتريکي‌
    ماده‌ ۲۸: وسايل‌ و ادوات‌ الکتريکي‌ بايد داراي‌ حفاظ‌ بوده‌ و طوري‌ ساخته‌ و نصب‌ و بکار برده‌ شود که‌ خطر برق‌ زدگي‌ و آتش‌ سوزي‌ وجود نداشته‌ باشد.
    ماده‌ ۲۹: نصب‌ و امتحان‌ و يا تنظيم‌ وسايل‌ و ادوات‌ الکتريکي‌ بايد فقط‌ توسط‌ اشخاصي که‌ صلاحيت‌ فني‌ آنها محرز باشد انجام‌ گيرد و متخصص‌ قبل‌ از شروع‌ بکار آنرا مورد آزمايش‌ قرار دهد.
    ماده‌ ۳۰: براي‌ جلوگيري‌ از ازدياد سيم‌هاي‌ متحرک‌ و آزاد لازمست‌ به‌ مقدار کافي‌ پريز در محل‌هاي‌ مناسب‌ نصب‌گردد تا به‌سهولت‌ بتوان‌ از آنها استفاده‌ نمود.
    ماده‌ ۳۱: پوشش‌ها و زره‌ کابل‌هاي‌ برق‌ و لوله‌ها و بست‌ها و متعلقات‌ و همچنين‌ حفاظ‌ها و ساير قسمت‌هاي‌ فلزي‌ وسايل‌ برق‌ که‌ مستقيماً تحت‌ فشار برق‌ نيستند براي‌ جلوگيري‌ از بروز خطرات‌ احتمالي‌ بايد اتصال‌ زمين‌ موثري‌ داشته‌ باشند.
    ماده‌ ۳۲: سيم‌هاي‌ اتصال‌ زمين‌ بايد داراي‌ ضخامت‌ کافي‌ و در نتيجه‌ مقاومت‌ کم‌ باشند تا بتوانند با حداکثر جريان‌ احتمالي‌ که‌ در اثر از بين‌ رفتن‌ و يا خراب‌ شدن‌ عايق‌ بوجود آيد استقامت‌ داشته‌ باشند. ضمناً بايد در مدار جريان‌ وسايل‌ پيش‌بيني‌ شود که‌ در صورت‌ پيدا شدن‌ نقصي‌ کهموجب‌ اتصالجريان‌ برقبهزمين‌ گرددتمام‌ مدار يا قسمت‌ معيوب‌ آنرا قطعکند.
    ماده‌ ۳۳: در نقاطي‌ که‌ احتمال‌ صدمه‌ به‌ سيم‌هاي‌ اتصال‌ زمين‌ مي‌رود بايستي‌ به‌وسيله‌ مکانيکي‌ آنها را محافظت‌ نمود.
    ماده‌ ۳۴: در مورد دستگاه‌هاي‌ الکتريکي‌ متحرک‌ که‌ داراي‌ قسمت‌هاي‌ فلزي‌ بدون‌ عايق‌ باشند اعم‌ از اينکه‌ با جريان‌ متناوب‌ کار کنند يا دائم‌ بايد احتياطات‌ زير بعمل‌ آيد:
    الف‌ – بدنه‌هاي‌ فلزي‌ بدون‌ عايق‌ وسايل‌ مزبور بايستي‌ بطور اطمينان‌ بخشي‌ اتصال‌ زمين‌ داشته‌ باشند مگر اينکه‌ جريان‌ دائم‌ با فشار کمتر از ۲۵۰ ولت‌ باشد.
    ب‌ – بکار بردن‌ دستگاه‌هاي‌ الکتريکي‌ متحرک‌ با ولتاژ بيش‌ از ۲۵۰ ولت‌ ممنوع‌ است‌.
    ج‌ – در مواردي‌ که‌ بکار بردن‌ سيم‌ اتصال‌ زمين‌ موثر مقدور نباشد بايد جرياني‌ با ولتاژ کمتر بکار برده‌ شود.
    ددر محيط‌هاي‌ آماده‌ به‌ اشتعال‌ و همچنين‌ در مجاورت‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ بايد فقط‌ از وسايل‌ مخصوص‌ الکتريکي‌ متحرکي‌ استفاده‌ شود که‌ از لحاظ‌ عدم‌ ايجاد اشتعال‌ اطمينان‌ بخش‌ باشد.
    ماده‌ ۳۵: در مدت‌ تعمير شبکه‌ برق‌ بايد آنرا به‌وسيله‌ کليد از منبع‌ جريان‌ قطع‌ و به‌ زمين‌ متصل‌ نمود و در صورت‌ لزوم‌ بين‌ سيم‌هاي‌ شبکه‌ نيز اتصال‌ مستقيم‌ برقرار کرد.
    ماده‌ ۳۶: در محيطي‌ که‌ خطوط‌ تحت‌ فشار برق‌ وجود دارد تعمير يا نصب‌ ماشين‌ آلات‌ و دستگاه‌ها يا سيمکشي‌ يا هرعمل‌ ديگر که‌ ممکن است ايجاد برقزدگي‌ نمايد اکيداً ممنوع‌ و فقط‌ پس‌ از قطع‌ جريان‌ برق‌ انجام‌ آن‌ مجاز خواهد بود.
    ماده‌ ۳۷: سيم‌ها و کابل‌هاي‌ برق‌ بايد داراي‌ روپوش‌ عايق‌ مناسب‌ با فشار الکتريسيته‌ و ساير شرايط‌ موجوده‌ (رطوبت‌ و گرما – ضربه‌ و ساييدگي‌ و غيره‌) بوده‌ و روي‌ اصول‌ فني‌ نصب‌ و حتي‌ الامکان‌ در لوله‌ و يا کانال‌ قرار گرفته‌ باشند.
    ماده‌ ۳۸: سيم‌هاي‌ پل‌ گردان‌ – جراثقال‌ و ساير سيم‌هايي‌ را که‌ نمي‌توان‌ عايق‌ نمود بايد طوري‌ در حفاظ‌ قرار داد که‌ از اتصال‌ احتمالي‌ جلوگيري‌ شود.
    ماده‌ ۳۹: در کارگاه‌هايي‌ که‌ مواد منفجره‌ و يا گازهاي‌ قابل‌ احتراق‌ و مواد قابل‌ اشتعال‌ توليد مي‌شود بايستي‌ اتصال‌هاي‌ برقي‌ به‌ نحوي‌ باشند که‌ ايجاد جرقه‌ ننمايد و از موتورهايي‌ که‌ طبق‌ اصول‌ فني‌ براي‌ اين‌ قبيل‌ کارها ساخته‌ شده‌ استفاده‌ شود.
    ماده‌ ۴۰: کليه‌ ماشين‌ آلات‌ و دستگاه‌هايي‌ که‌ احتمال‌ توليد الکتريسيته‌ ساکن‌ دارد بايد اتصال‌ زمين‌ موثر داشته‌ باشند تا از تراکم‌ بارهاي‌ الکتريسيته‌ ساکن‌ روي‌ آنها جلوگيري‌ شود.
    ماده‌ ۴۱: در محيطي‌ که‌ مواد قابل‌ اشتعال‌ و يا قابل‌ انفجار (گازها – گرد و غبار و بخارات‌ قابل‌ انفجار و مايعات‌ قابل‌ اشتعال‌ و غيره‌) وجود دارد علاوه‌ بر اتصال‌ زمين‌ بايد به‌ وسايل‌ مطمئن‌ ديگري‌ نيز از تراکم‌ بارهاي‌ الکتريسيته‌ ساکن‌ جلوگيري‌ نمود.
    فصل‌ هفتم‌ – آب‌ آشاميدني‌
    ماده‌ ۴۲: در کليه‌ کارگاه‌ها کارفرما مکلف‌ است‌ آب‌ آشاميدني‌ گوارا و سالم‌ به‌ مقدار کافي‌ در مخازن‌ سربسته‌ و محفوظ‌ که‌ طبق‌ اصول‌ بهداشت‌ ساخته‌ و نگاهداري‌ شود در دسترس‌ کارگران‌ بگذارد.
    ماده‌ ۴۳: به‌ کارگراني‌ که‌ در گرماي‌ زياد براي‌ مدت‌ مديدي‌ کار مي‌کنند بايد قرص‌هاي‌ نمک‌ طعام‌ داده‌ شود.
    ماده‌ ۴۴: استفاده‌ از ليوان‌ عمومي‌ براي‌ آشاميدن‌ آب‌ ممنوع‌ است‌.
    فصل‌ هشتم‌ – نظم‌ و نظافت‌ در کارگاه‌
    ماده‌ ۴۵: محل‌هاي‌ کار و سالن‌هاي‌ کار – راهروها – انبارها و ساير قسمت‌هاي‌ ديگر کارگاه‌ بايد طبق‌ اصول‌ بهداشت نگاهداري‌ شود.
    ماده‌ ۴۶: ديوارها – سقف‌ – پنجره‌ها و درها و شيشه‌ها بايد پاکيزه‌ بوده‌ و بي‌ عيب‌ نگاهداشته‌ شوند کف‌ سالن‌ها بايد پاکيزه‌ بوده‌ و در حدود امکان‌ تر و لغزنده‌ نباشد.
    ماده‌ ۴۷: جارو و نظافت‌ کردن‌ تا جايي‌ که‌ امکان‌ دارد بايد در فواصل‌ نوبت‌هاي‌ کار انجام‌ شده‌ و به‌ ترتيبي‌ صورت‌ گيرد که‌ از انتشار گرد و غبار جلوگيري‌ شود.
    ماده‌ ۴۸: انداختن‌ آب‌ دهان‌ و بيني‌ روي‌ زمين‌ و ديوار و راه‌ پله‌ ممنوع‌ است‌ و در هر محل‌ کار بايد به‌ تعداد کافي‌ ظروف‌ مخصوصي‌ براي‌ ريختن‌ زباله‌ و ظروف‌ ديگري‌ براي‌ انداختن‌ اخلاط‌ موجود باشد. اين‌ ظروف‌ بايد قابل‌ پاک‌ کردن‌ بوده‌ و در شرايط‌ مناسب‌ بهداشتي‌ نگهداري‌ و گندزدايي‌ شوند.
    ماده‌ ۴۹: فاضلاب‌ و ساير فضولات‌ کارخانجات‌ بايد به‌وسيله‌ مجاري‌ فاضلاب‌ به‌ چاه‌ها و يا حوضچه‌هاي‌ تصفيه‌ ريخته‌ شود و اين‌ مجاري‌ بايد با مصالح‌ غير قابل‌ نفوذ ساخته‌ شده‌ و قطر داخلي‌ و شيب‌ آنها طوري‌ باشد که‌ به‌ سهولت‌ فاضلاب‌ را به‌ چاه‌ها و يا حوضچه‌هاي‌ تصفيه‌ هدايت‌ نمايد. در محل‌هايي‌ که‌ شيب‌ کافي‌ وجود ندارد به‌ وسايل‌ مکانيکي‌ بايستي‌ اين‌ منظور تامين‌ گردد.
    ماده‌ ۵۰: در کارگاه‌هايي‌ که‌ فضولات‌ حاصله‌ ممکن‌ است‌ موجب‌ مسموميت‌ يا بيماري‌ گردد بايد فضولات‌ مزبور با عمليات‌ فيزيکي‌ يا شيميايي‌ در حوضچه‌هاي‌ مخصوص‌ تصفيه‌ گردد در هر حال‌ در دفع‌ فضولات‌ بايد از نظر حفظ‌ سلامت‌ و بهداشت‌ و جلوگيري‌ از خطرات‌ ممکنه‌ دقت‌ و پيش‌بيني‌هاي‌ لازمه‌ بعمل‌ آيد.
    ماده‌ ۵۱: مواد اوليه‌ و محصول‌ کارگاه‌ بايد طوري‌ در داخل‌ انبارها و يا کارگاه‌ گذارده‌ شود که‌ عبور و مرور کارگران‌ و در صورت‌ اقتضا وسايل‌ نقليه‌ به‌ راحتي‌ ممکن‌ باشد و ضمناً مواد مزبور بايد طوري‌ چيده‌ شود که‌ خطر سقوط‌ و بروز سوانح‌ وجود نداشته‌ باشد.
    ماده‌ ۵۲: هر کارگاه‌ بايد داراي‌ تعداد کافي‌ مستراح‌ مردانه‌ و زنانه‌ بطور مجزا باشد ساختمان‌ مستراح‌ بايد طوري‌ باشد که‌ بوي‌ عفونت‌ آن‌ به‌وسيله‌ هواکش‌ به‌ خارج‌ منتقل‌ گردد و آبي‌ که‌ در آن‌ استعمال‌ مي‌شود از شير برداشته‌ شود. براي‌ هر ۲۵ کارگر حداقل‌ بايد يک‌ مستراح‌ وجود داشته‌ باشد و در هر مستراح‌ يک‌ آفتابه‌ گذاشته‌ شود شستشو و گندزدايي‌ مرتب‌ مستراح‌ها الزامي‌ است‌.
    ماده‌ ۵۳: هر کارگاه‌ بايد داراي‌ تعداد کافي‌ روشويي‌ يا شير باشد روشويي‌ها بايد طوري‌ ساخته‌ شود که‌ طبق‌ اصول‌ بهداشتي‌ قابل‌ استفاده‌ و قابل‌ پاک‌ کردن‌ باشد. براي‌ هر ۲۰ نفر کارگر حداقل‌ بايد يک‌ روشويي‌ وجود داشته‌ باشد.
    ماده‌ ۵۴: کارفرما مکلف‌ است‌ براي‌ تامين‌ نظافت‌ کارگران‌ به‌ مقدار کافي‌ صابون‌ در اختيار آنان‌ گذارده‌ و وسايل‌ خشک‌ کردن‌ دست‌ و روي‌ کارگران‌ را تامين‌ نمايد.
    ماده‌ ۵۵: در کارگاه‌هايي‌ که‌ پوست‌ بدن‌ کارگران‌ در معرض‌ مواد سمي‌ يا عفوني‌ يا محرک‌ يا مواد کثيف‌ و گرد و غبار بوده‌ و همچنين‌ در کارگاه‌هايي‌ که‌ کارگران‌ در گرماي‌ زياد کار مي‌کنند کارفرما مکلف‌ است‌ براي‌ هر شش‌ نفر کارگري‌ که‌ در يک‌ زمان‌ کار خود را ترک‌ مي‌کنند حداقل‌ يک‌ دوش‌ با آبگرم‌ و سرد تهيه‌ نمايد و محل روش‌ها بايد با مراقبت‌ کامل‌ نظيف‌ و گندزدايي‌ شود.
    ماده‌ ۵۶: در هر کارگاه‌ بايد اطاقي‌ با وسعت‌ کافي‌ و قفسه‌هاي‌ انفرادي‌ براي‌ تعويض‌ و گذاردن‌ لباس‌ شخصي‌ کارگران‌ اختصاص‌ يابد. اطاق‌ مزبور و قفسه‌هاي‌ آن‌ بايد مرتباً تهويه‌ و گندزدايي‌ و پاکيزه‌ شود.
    فصل‌ نهم‌ – ناهار خوري‌
    ماده‌ ۵۷: هر کارگاه‌ که‌ کارگران‌ آن‌ در همانجا غذا صرف‌ مي‌نمايند بايد داراي‌ محل‌ مخصوصي‌ با وسعت‌ کافي‌ و تعداد لازم‌ ميز و نيمکت‌ براي‌ عده‌اي‌ که‌ در يک‌ موقع‌ غذا مي‌خورند باشد. محل‌ غذاخوري‌ بايد داراي‌ روشنايي‌ کافي‌ بوده‌ و پيوسته‌ طبق‌ اصول‌ بهداشتي‌ پاکيزه‌ نگهداري‌ شود.
    ماده‌ ۵۸: ظروف‌ غذاخوري‌ بايد هميشه‌ پاک‌ و عاري‌ از هر گونه‌ آلودگي‌ باشد.
    ماده‌ ۵۹: کارکنان‌ محل‌ غذاخوري‌ بايد داراي‌ روپوش‌ تميز بوده‌ و نسبت‌ به‌ نظافت‌ شخصي‌ خود مراقبت‌ کامل بنمايند و ماهي‌ يک‌ مرتبه‌ معاينه‌ پزشکي‌ بشوند.
    ماده‌ ۶۰: کارگران‌ قبل‌ از ورود به‌ محل‌ غذاخوري‌ بايد دست‌ و روي‌ خود را با صابون‌ بشويند و درصورتي‌ که‌ با مواد سمي‌ يا عفوني‌ و يا کثيف‌ سروکار دارند لباس‌ کار خود را تعويض‌ نمايند.
    فصل‌ دهم‌ – وسايل‌ استحفاظي‌ فردي‌
    ماده‌ ۶۱: کارفرما موظف‌ است‌ در هر سال‌ دو دست‌ لباس‌ کار مجاناً در اختيار هر کارگر بگذارد. لباس‌ کار بايد مناسب‌ با نوع‌ کار باشد و طوري‌ تهيه‌ شود که‌ کارگر بتواند به‌ راحتي‌ وظائف‌ خود را انجام‌ دهد و موجب‌ بروز سوانح‌ نگردد.
    تبصره – به کارگران زن علاوه بر لباس کار بايد سربند نيز داده شود.
    ماده‌ ۶۲: به‌ کارگراني‌ که‌ با مواد شيميايي‌ کار مي‌کنند بايد علاوه‌ بر لباس‌ کار – بر حسب‌ نوع‌ کار وسايل‌ استحفاظي‌ لازم‌ از قبيل‌ پيش‌ بند و کفش‌ و دستکش‌ مخصوص‌ و عينک‌ و غيره‌ که‌ آنان‌ را از آسيب‌ مواد مزبور مصون‌ دارد، داده‌ شود.
    ماده‌ ۶۳: به‌ کارگراني‌ که‌ در مجاورت‌ کوره‌هاي‌ ذوب‌ فلز و آهنگري‌ کار مي‌کنند بايد لباس‌ يا پيش‌ بند نسوز و نقاب‌ يا عينک‌ و به‌ کارگراني‌ که‌ مستقيماً با مواد گداخته‌ کار مي‌کنند علاوه‌ بر وسايل‌ فوق‌ دستکش‌ و کفش‌ نسوز داده‌ شود.
    ماده‌ ۶۴: براي‌ سيم‌ کشي‌ و هر نوع‌ کار ديگر در ارتفاعات‌ مانند ديوارها و پايه‌هاي‌ بلند و بطور کلي‌ هر محلي‌ که‌ امکان‌ تعبيه‌ وسايل‌ حفاظتي‌ براي‌ جلوگيري‌ از سقوط‌ کارگر مقدور نباشد بايد به‌ کارگران‌ کمربند اطمينان‌ داده‌ شود.
    ماده‌ ۶۵: لباس‌ کارگراني‌ که‌ با مواد سمي‌ کار مي‌کنند بايد در محل‌ مخصوصي‌ جدا از محل‌ لباس‌کن‌ عمومينگاهداري‌ و بهترتيبي‌ شستشوشودکهکارگران‌ را از آسيبنفوذ سممصون‌ بدارد.
    ماده‌ ۶۶: براي‌ کارگراني‌ که‌ موقع‌ کار در معرض‌ سقوط‌ اجسام‌ قرار دارند بايد کفش‌ حفاظتي‌ و کلاه‌ مخصوص‌ حفاظتي‌ از فلز و يا ماده‌ سخت‌ ديگري‌ که‌ قابل‌ اطمينان‌ باشد تهيه‌ شود.
    ماده‌ ۶۷: کارفرما مکلف‌ است‌ مراقبت‌ نمايد کارگراني‌ که‌ در نزديکي‌ قسمت‌هاي‌ گردنده‌ ماشينآلات‌ مشغول‌ کار مي‌باشند. موهاي‌ خود راکوتاه‌ نموده‌ و يا به‌وسيلهسربندنگهداري‌ نمايند.
    ماده‌ ۶۸: در مواردي‌ که‌ نوع‌ کار طوري‌ است‌ که‌ خطراتي‌ براي‌ چشم‌ کارگران‌ وجود دارد از قبيل‌ سمباده‌ و جوشکاري‌ و ماشين‌هاي‌ تراش‌ و نظائر آن‌ کارفرما مکلف‌ است‌ عينک‌هاي‌ مخصوص‌ مناسب‌ با کار در دسترس‌ کارگران‌ بگذارد.
    ماده‌ ۶۹: کارفرما مکلف‌ است‌ به‌ کارگراني‌ که‌ روي‌ شبکه‌ تحت‌ فشار برق‌ کار مي‌کنند و در معرض‌ خطر برق‌ زدگي‌ هستند علاوه‌ بر ابزار مخصوص‌ دستکش‌ و کفش‌ و کلاه‌ مخصوص‌ عايق‌ الکتريسيته‌ بدهد.
    ماده‌ ۷۰: در مواردي‌ که‌ جلوگيري‌ از انتشار گرد و غبار و مواد شيميايي‌ و يا تهويه‌ محيط‌ آلوده‌ به‌ مواد مزبور از لحاظ‌ فني‌ ممکن‌ نباشد کارفرما موظف‌ است‌ ماسک‌ و يا وسايل‌ استحفاظي‌ متناسب‌ ديگري‌ تهيه‌ و در اختيار کارگر مربوطه‌ قرار دهد.
    ماده‌ ۷۱: در محيط‌هاي‌ مرطوب‌ و در مورد کارهايي‌ که‌ در آب‌ انجام‌ مي‌شود کارفرما بايد به‌ تناسب‌ نوع‌ کار کفش‌ يا چکمه‌هاي‌ لاستيکي‌ و در صورت‌ لزوم‌ دستکش‌هاي‌ غير قابل‌ نفوذ تهيه‌ و در دسترس کارگران بگذارد.
    ماده‌ ۷۲: به‌ کارگراني‌ که‌ با اشياء و مواد برنده‌ (از قبيل‌ اوراق‌ فلزي‌ و جام‌هاي‌ شيشه‌و خورده‌شيشه‌ و غيره‌) کار مي‌کنند بايد دستکش‌هاي‌ متناسب‌ با نوع‌ کار داده‌شود.
    ماده‌ ۷۳: کارفرما مکلف‌ است‌ به‌وسيله‌ مسئولين‌ فني‌ خود کليه‌ وسايل‌ استحفاظي‌ را مرتباً بازرسي‌ و در صورت‌ لزوم‌ تعمير و يا تعويض‌ نمايد تا پيوسته‌ وسايل‌ مزبور براي‌ تامين‌ حفاظت‌ کارگران‌ آماده‌ باشد.
    ماده‌ ۷۴: کارفرما مکلف‌ است‌ مراقبت‌ نمايد که‌ کارگران‌ مرتباً از وسايل‌ استحفاظي‌ که‌ به‌وسيله‌ او تهيه‌ و در اختيار آنان‌ گذاشته‌ شده‌ استفاده‌ نمايند. عدم‌ استفاده‌ از وسايل‌ مزبور قصور در انجام‌ وظيفه‌ محسوب‌ مي‌شود.
    فصل‌ يازدهم‌ – کمک‌هاي‌ اوليه‌
    ماده‌ ۷۵: کارفرما مکلف‌ است‌ در صورت‌ امکان‌ مرکزي‌ براي‌ استفاده‌ فوري‌ بيماران‌ يا اشخاص‌ آسيب‌ ديده‌ تحت‌ نظر يک‌ يا چند پزشک‌ يا پزشکيار تاسيس‌ نمايد و در صورت‌ عدم‌ امکان‌ بايد يک‌ يا چند قفسه‌ محتوي‌ داروها و لوازم‌ کمک‌هاي‌ اوليه‌ متناسب‌ با تعداد کارگران‌ و نوع‌ خطرات‌ کارگاه‌ در نقاطي‌ که‌ دسترسي‌ فوري‌ به‌آنها براي‌ کارگران‌ ميسر باشد ايجاد نمايد. مراکز کمک‌هاي‌ اوليه‌ و محل‌ نصب‌ قفسه‌ها بايد به‌وسيله‌ علايم‌ مخصوص‌ بصورتي‌ مشخص‌ باشد که‌ کليه‌ کارگران‌ از محل‌ آن‌ مطلع‌ باشند. کارفرماياني‌ که‌ کارگران‌ آنان‌ مشمول‌ مقررات‌ بيمه‌هاي‌ اجتماعي‌ مي‌باشند مي‌توانند در صورت‌ وقوع‌ حادثه‌ ناشي‌ از کار يا بيماري‌ حرفه‌اي‌ هزينه‌ انجام‌ کمک‌هاي‌ اوليه‌ را طبق‌ ماده‌ ۸۵ لايحه‌ قانوني‌ بيمه‌هاي‌ اجتماعي‌ کارگران‌ از سازمان‌ بيمه‌هاي‌ اجتماعي‌ کارگران‌ دريافت‌ نمايند.
    ماده ۷۶: در کارگاه‌هايي‌ که‌ بهسبب‌ نوعکار احتمال‌ مخاطرات‌ مهم‌ از قبيل‌ خفگي‌ و برق‌زدگي‌ و امثال‌ آنها وجود دارد کارفرما مکلف‌است‌ براي‌ نجات‌ کارگر آسيب‌ديده‌ پيش‌بيني‌هاي‌ لازم‌ را بنمايد.
    ماده‌ ۷۷: کارفرما مکلف‌ است‌ به‌ محض‌ اطلاع‌ از ابتلا يکي‌ از کارگران‌ به‌ امراض‌ واگير مراتب‌ را به‌ اولين‌ پست‌ وزارت‌ بهداري‌ و همچنين‌ به‌ سازمان‌ بيمه‌هاي‌ اجتماعي‌ کارگران‌ اطلاع‌ دهد.
    ماده‌ ۷۸: کارفرما مکلف‌ است‌ دستورات‌ بهداشتي‌ مربوط‌ به‌ کارگاه‌ خود و همچنين‌ دستورات‌ بهداشتي‌ مربوط‌ به‌ امراض‌ واگير و امراضي‌ که‌ به‌ صورت‌ همه‌گيري در آمده‌ است‌ براي‌ اطلاع‌ کارگران‌ در محل‌هاي‌ مناسب‌ نصب‌ نمايد.
    ماده‌ ۷۹: کارفرما موظف‌ است‌ آمار بيماران‌ و حادثه‌ ديدگان‌ خود را در آخر هر ماه‌ به‌ ادارات‌ کار محل‌ ارسال‌ دارد.
    ماده‌ ۸۰: متخلفين‌ از اجراي‌ مقررات‌ اين‌ آيين‌نامه‌ مشمول‌ شق‌ دوم‌ از ماده‌ ۶۰ قانون‌ کار مصوب‌ اسفند ماه‌ ۱۳۳۷ خواهند بود.
    اين‌ آيين‌نامه‌ مشتمل‌ بر ۸۰ ماده‌ و ۲ تبصره‌ به‌ استناد ماده‌ ۴۷ قانون‌ کار تدوين‌ و در يازدهمين‌ جلسه‌ شورايعالي‌ حفاظت‌ فني‌ مورخ‌ يکشنبه‌ ۱۴/۶/۱۳۳۸ به‌ تصويب‌ نهايي‌ رسيده‌ و قابل‌ اجرا است‌.
     
    منبع : http://hse-iranian.mihanblog.com/post/177